Norton (2001) chỉ ra rằng hầu hết các nhà khởi nghiệp hàng đầu tại Thung lũng Silicon đi tiên phong trong cuộc cách mạng máy tính và Internet đã chuyển đến từ các vùng khác thuộc nước Mỹ. Tỷ lệ cao của các doanh nhân gốc Ấn và gốc Hoa sinh sống ở Thung lũng Silicon cũng được ghi nhận. Đa số các nhà khởi nghiệp ở Ottawa đều được thu hút đến từ các khu vực khác thuộc Canada và từ nước ngoài bằng các cơ hội việc làm trong các phòng thí nghiệm NC&PT của Chính phủ liên bang và phòng thí nghiệm Bell Northern Research (Harrison et al, 2004). Hơn nữa, các cơ sở nghiên cứu này còn thu hút nguồn tài trợ nghiên cứu đáng kể của chính phủ. Chính sách mua sắm công của chính phủ cũng có ý nghĩa quan trọng.

Nhưng việc các doanh nghiệp khởi nghiệp có phát triển mạnh trên mảnh đất màu mỡ hay không còn phụ thuộc vào các điều kiện công nghệ và công nghiệp rộng lớn hơn. Thứ nhất, tiến bộ công nghệ có tính đột phá, tạo ra những "gián đoạn" và từ đó nảy sinh các cơ hội mới. Thứ hai, quỹ đạo công nghệ phải là điều kiện tạo nên cách thức khai thác công nghệ. Thứ ba, công nghệ phải tạo ra các cơ hội thị trường nếu có các doanh nhân khởi sự doanh nghiệp. Vì thế sự hình thành HSTKN phụ thuộc vào sự phát triển của các thị trường công nghệ mới. Các điều kiện công nghiệp cũng ảnh hưởng đến quy mô của các công ty khởi nguồn. Nói chung các công ty khởi nguồn thường phổ biến hơn trong các giai đoạn mới nổi bật của một ngành công nghiệp, khi mà chưa có thiết kế sản phẩm nào đạt được sự thống trị (Rothwell, 1989).

Ngoài ra còn cần đến các tổ chức vườn ươm để thúc đẩy các nhà khởi nghiệp tương lai. Các phòng thí nghiệm nghiên cứu của chính phủ là những vườn ươm không hiệu quả. Họ thiếu tiếp xúc với thị trường và nghiên cứu của họ thường không có ứng dụng thương mại trực tiếp (Lawton Smith, 1998). Cùng một lý do như vậy mà hầu hết các trường đại học cũng là vườn ươm nghèo nàn.

Các yếu tố tiên quyết đối với việc hình thành HSTKN
Isenberg (2010) đã liệt kê một danh mục các định hướng để chuẩn bị cho việc hình thành một HSTKN (Bảng 1). Điều đáng chú ý là vai trò của chính phủ về cơ bản phải là người tạo điều kiện và chính phủ chỉ có vai trò gián tiếp trong chỉ đạo. Điểm quan trọng khác cần lưu ý trong danh sách các yếu tố điều kiện đó là sự cần thiết phải xây dựng dựa trên nền tảng công nghiệp địa phương để thúc đẩy tăng trưởng một cách hữu cơ các ngành công nghiệp hiện hữu và có khả năng là không có ngành công nghệ cao. Mặc dù việc khuyến khích các doanh nghiệp có tiềm năng tăng trưởng cao là điều quan trọng, nhưng các công ty như vậy cũng có thể có mức độ rủi ro cao hơn mức trung bình và nó không thể chọn làm người chiến thắng. Việc cố gắng để mô phỏng theo Thung lũng Silicon, hoặc tập trung vào “Mô hình kinh doanh Thung lũng Silicon” coi đó như một giải pháp chính sẽ có nguy cơ bị thất bại và có thể làm chệch hướng tập trung các nguồn lực còn hạn chế ra khỏi các lĩnh vực công nghiệp công nghệ thấp đến trung bình, là những ngành có thể có tính bền vững hơn (Reboud, Mazzarol và Soutar, 2014).

Các định hướng ban đầu chuẩn bị cho việc xây dựng một HSTKN
* Tránh mô phỏng hoàn toàn theo Thung lũng Silicon: Thung lũng Silicon là một HSTKN thành công, nhưng nó chỉ phù hợp duy nhất cho khu vực của nó và khó có khả năng nhân rộng ở các khu vực khác.
* Định hình hệ sinh thái xung quanh các điều kiện địa phương: cân nhắc các ngành công nghiệp tại địa phương có tiềm năng tăng trưởng, các năng lực hiện có và xây dựng dựa trên những nền tảng đó.
* Thu hút khu vực tư nhân ngay từ ban đầu: các HSTKN phải được dẫn dắt bởi khu vực tư nhân và vai trò của chính phủ là tạo điều kiện chứ không cố gắng lãnh đạo hoặc kiểm soát.
* Ưu tiên những doanh nghiệp có tiềm năng cao: trong khi phải có chỗ cho tất cả các loại doanh nghiệp, nhưng sự chú ý nên tập trung vào việc thúc đẩy sự phát triển các doanh nghiệp có năng lực đổi mới sáng tạo và tham gia thị trường toàn cầu.
* Chọn ra người chiến thắng lớn: sự thành công luôn kích thích và thúc đẩy những người khác noi theo và nơi nào có các doanh nghiệp thành công thì họ cần được quảng bá và sử dụng làm trường hợp điển hình cho những người khác.
* Khắc phục những thách thức trực diện: hoạt động khởi nghiệp ở một số nơi có thể bị kiềm chế bởi một nền văn hóa cố hữu hay bảo thủ không ưa rủi ro, điều này cần được khắc phục bằng các chương trình truyền thông và giáo dục tích cực.
* Chú trọng vào thực lực: các công ty khởi nghiệp định hướng tăng trưởng không nên để bị lún sâu vào việc “có được đồng tiền dễ dàng” thông qua các khoản tài trợ hay các nguồn vốn mạo hiểm. Các doanh nghiệp cần phải có lợi nhuận và phát triển bền vững với sự quản lý tài chính tốt.
* Không xóa bỏ các cụm công nghiệp; giúp họ phát triển một cách hữu cơ - sự mong muốn của chính phủ trong việc xây dựng các cụm công nghiệp nên được kiềm chế bởi nhận thức rằng, các cụm này nổi lên một cách hữu cơ từ các ngành công nghiệp hiện có chứ không phải từ nỗ lực "chọn người chiến thắng" hay xây dựng những “cánh đồng xanh” công viên khoa học.
* Cải cách khuôn khổ pháp lý, các quy định luật pháp, tệ quan liêu: vai trò quan trọng của chính phủ đó là giải quyết các vấn đề pháp lý, tệ quan liêu và các quy định như thuế, cấp phép và sự tuân thủ để không còn tồn tại những trở ngại không cần thiết cho các doanh nghiệp khởi nghiệp và phát triển doanh nghiệp nhỏ.

Các yếu tố vô hình thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp khu vực
* Cần có các điểm trọng tâm có khả năng đưa ra các ý tưởng mới lạ: ở đây cần có các trung tâm (các trường đại học, vườn ươm, các trung tâm NC&PT) dùng để kích thích và thúc đẩy các sáng tạo mới.
* Cần thiết phải có các mẫu hình tiêu biểu thích hợp: nên dùng các nhà khởi nghiệp hay các công ty thành công địa phương để làm những hình mẫu tiêu biểu để thu hút vốn mạo hiểm, tài năng kinh doanh mới và khuyến khích những người khác.
* Sự cần thiết phải có các diễn đàn khởi nghiệp không chính thức: hoạt động khởi nghiệp và thúc đẩy đổi mới sáng tạo là một quá trình có tính xã hội hơn là tính kinh tế. Ở đây cần có các diễn đàn có thể giúp tạo điều kiện thúc đẩy quá trình xây dựng nguồn vốn xã hội, không cần đến các trao đổi chính thức được luật pháp thừa nhận.
* Cần hình thành các ý tưởng mang đặc trưng khu vực: các công nghệ và các mô hình kinh doanh hình thành cần phù hợp với khu vực và có thể phát triển một cách hữu cơ bên trong nền tảng công nghiệp địa phương.
* Cần thiết có các mạng lưới an toàn: tinh thần khởi nghiệp liên quan đến việc chấp nhận rủi ro và nhiều dự án mạo hiểm sẽ thất bại. Vì vậy, cần có các mạng lưới an toàn như khả năng chịu rủi ro và thất bại, các biện pháp thuế và luật phá sản, và một hệ thống hỗ trợ phúc lợi xã hội không có tính trừng phạt đối với các doanh nhân không đạt được thành công.
* Cần thiết có các cổng dẫn tới các thị trường lớn: Bất kỳ một dự án mạo hiểm nào khi đã đạt mức tăng trưởng cao hơn mức trung bình sẽ đều cần có khả năng tiếp cận đến các thị trường lớn quốc gia và quốc tế.
* Cần có sự lãnh đạo điều hành: Một yếu tố quan trọng trong sự thành công của bất kỳ một dự án kinh doanh mạo hiểm nào đó là chất lượng lãnh đạo. Đội ngũ quản lý điều hành với các kỹ năng, nỗ lực và quyết tâm để làm cho doanh nghiệp phát triển và thành công trong các môi trường thách thức có ý nghĩa rất quan trọng.

Nguồn: http://www.vista.gov.vn